Άγχος στα παιδιά- Πώς εκδηλώνεται και πότε να ζητήσω βοήθεια;

Πολλές φορές αναφερόμαστε στο άγχος των ενηλίκων, τι γίνεται, όμως, με το άγχος στα παιδιά; Υπάρχει; Και αν ναι, πώς εκδηλώνεται; Αυτά τα ερωτήματα θα λύσουμε παρακάτω!

Το άγχος στα παιδιά υπάρχει, εξωτερικεύεται ως συμπεριφορά και μοιάζει με το άγχος των ενηλίκων. Η μόνη διαφορά είναι οι λόγοι για τους οποίους αγχώνεται ένα παιδί που στα μάτια των ενηλίκων αυτός ο λόγος μπορεί να υποβαθμίζεται ή να μην θεωρείται άξιος σημασίας.

Το άγχος στα παιδιά είναι μια συνηθισμένη αντίδραση που αντιμετωπίζει ένα οργανισμός σε διάφορες καταστάσεις. Ωστόσο, όταν το άγχος γίνεται υπερβολικό και επηρεάζει την καθημερινή ζωή του παιδιού, μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε και να αντιμετωπίσουμε το άγχος στα παιδιά, καθώς μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογική και σωματική τους υγεία, καθώς και την ακαδημαϊκή και κοινωνική τους απόδοση.

Άγχος στα παιδιά – τα πιο κοινά σημάδια

Σύμφωνα με μεγάλους οργανισμούς και για να δώσουμε κάποια σημάδια συμπεριφορών που μπορεί να υποδηλώνει άγχος στα παιδιά, μπορούμε να δούμε μερικές από αυτές τις συμπεριφορές παρακάτω.

• Δυσκολία στον ύπνο.
• Προσκόλληση / δυσκολία αποχωρισμού από τους κύριους φροντιστές
• Δυσκολία αποδοχής σε νέες εμπειρίες ή αποφυγή ορισμένων καταστάσεων και ανθρώπων.
• Νευρικότητα ή αντιπάθεια για ορισμένες αισθητηριακές εμπειρίες (ορισμένα ρούχα, δυνατοί θόρυβοι, πολυσύχναστα περιβάλλοντα, νέα τρόφιμα).
• Φόβος αποτυχίας και πιο συγκεκριμένες φοβίες.
• Κατάρρευση ή κρίσεις πανικού με τη μορφή ταχυκαρδίας, δυσκολία στην αναπνοή, εφίδρωση, τρέμουλο ή ζάλη.
• Μη ειδικοί πόνοι και συμπτώματα, όπως πονοκέφαλοι, κοιλιακό άλγος, αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, εξανθήματα ή άλλες αλλαγές σώματος.
  

Σε ορισμένες περιπτώσεις τα σημάδια άγχους μπορεί να είναι ιδιαίτερα εμφανή, σε άλλες περιπτώσεις η διάκρισή τους είναι δυσκολότερη.

Να τονίσουμε πως αυτές οι συμπεριφορές είναι ενδεικτικές και θέλουν να μας βοηθήσουν στην κατανόηση του άγχους και όχι να συνδυάσουμε το άγχος στα παιδιά με κάθε συμπεριφορά που προκύπτει.

Από ποια ηλικία μπορεί να εμφανιστεί άγχος στα παιδιά;

Τα παιδιά μπορούν να εμφανίσουν σημάδια άγχους από την ηλικία των 1 ή 2 ετών. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να έχουμε δει το πόσο δύσκολο είναι για μερικά νήπια να αποχωριστούν τη μαμά ή τον μπαμπά, όταν πρέπει να επιστρέψουν στη δουλειά. Τρέμουλο, κλάματα, σπασμοί, όλα αυτά αποτελούν ενδείξεις έντονου στρες.

Τι μπορεί να προκαλέσει τόσο έντονο άγχος στα παιδιά; Αν και το άγχος μπορεί να εκδηλωθεί ανά πάσα στιγμή, τείνει να εμφανίζεται κατά τη διάρκεια μεγάλων αλλαγών ή στρεσογόνων καταστάσεων. Η πανδημία και η αναστάτωση στον τρόπο ζωής ήταν μια μεγάλη πρόκληση για τα παιδιά.

Ορισμένοι άλλοι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν άγχος είναι μια μετακόμιση, ένα νέο σχολείο, σχολικές απαιτήσεις, νέες δραστηριότητες, ένας θάνατος στην οικογένεια, βίαιες εικόνες εντός και εκτός σπιτιού, κακοποιητικές συμπεριφορές. Όλα τα παραπάνω μπορούν είτε να προκαλέσουν άγχος, είτε να το επιδεινώσουν.

Τα παιδιά μπορούν επίσης, να αναπτύξουν συγκεκριμένες φοβίες σε ζώα, έντομα, ενέσεις ή δυνατούς θορύβους συνήθως μέχρι την ηλικία των 12 ετών. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, μπορούν να αναπτυχθούν κοινωνικές φοβίες και άγχος που σχετίζεται με τις επιδόσεις ή το σχολείο.

Οι γενετικοί και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας των φροντιστών τους και των αντιξοοτήτων της παιδικής ηλικίας, αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο άγχους στα παιδιά.

Σε γενικές γραμμές το άγχος στα παιδιά, συνδυάζεται με τις φοβίες. Δηλαδή πολλές φορές βλέπουμε τα παιδιά να αγχώνονται και να έχουν ίσως παράλογες φοβίες όπως να φοβούνται τον αέρα, να φοβούνται να περπατήσουν χωρίς κάποιον ενήλικα στο σπίτι κ.α.

Πότε πρέπει να ζητήσω βοήθεια;

Εάν οι αρνητικές σκέψεις ενός παιδιού γίνονται ανεξέλεγκτες, εάν οι ανησυχίες του επηρεάζουν τα πράγματα που κάνει καθημερινά ή εάν το παιδί σας αποφεύγει ορισμένες καταστάσεις λόγω του άγχους του, ήρθε η ώρα να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, για υποστήριξη και βοήθεια.

Η προβληματική συμπεριφορά έχει πάντα ένταση και διάρκεια και χρειάζεται να την λάβουμε σοβαρά υπόψιν μας με σκοπό την καλύτερη καθημερινότητα όχι μόνο του παιδιού αλλά και της οικογένειας.

Ένας παιδοψυχολόγος ή ένας σύμβουλος γονέων μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα το παιδί σας ή να βοηθήσει άμεσα το ίδιο το παιδί εκλογικεύοντας τις φοβίες δίνοντας χώρο να αναπτύξει την αυτοπεποίθηση του.