Δωρεάν Εγγραφή

[ultimatemember form_id="1649"]

Πως θα μεγαλώσουμε ανεξάρτητα παιδιά;

Κοινοποίηση

Φανταστείτε πόσο εύκολη θα ήταν η ζωή σας αν είχατε τόσο ανεξάρτητα παιδιά που θα μπορούσαν να μαζέψουν τα παιχνίδια τους, να φτιάξουν τα δικά τους σνακς ή να ετοιμάζουν την τσάντα τους για το σχολείο. Το να μεγαλώσουμε ανεξάρτητα παιδιά όμως δεν κάνει μόνο τη δική μας ζωή εύκολη αλλά βάζει τα παιδιά στο μονοπάτι του υπεύθυνου πολίτη ή ανθρώπου.

Το να διδάξουμε στα παιδιά την ανεξαρτησία μπορεί να είναι μια καθημερινή δοκιμασία. Θέτοντας όρια και ακολουθώντας μερικές στρατιγικές μπορούμε να το πετύχουμε!

Μιλήστε για τις προσδοκίες σας

Τα παιδιά συχνά προσπαθούν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των ενηλίκων, αρκεί αυτές οι προσδοκίες να είναι σαφείς και λογικές. Εάν περιμένετε πάρα πολλά, είναι πιθανόν να δημιουργήσετε στα παιδιά ένα αίσθημα ματαίωσης που θα οδηγήσει στο να τα παρατήσουν. Επίσης, στο άλλο άκρο, αν οι προσδοκίες σας είναι πολύ χαμηλές, δεν θα αντιμετωπίσουν σοβαρά μια κατάσταση που θα θεωρήσουν “παιχνιδάκι”.

Το κλειδί εδώ βρίσκεται στο να δημιουργήσετε λογικές προσδοκίες, προσδοκίες με λίγα λόγια που θα είναι ελαφρώς υψηλότερες από αυτά που βλέπετε τώρα. Παρακολουθήστε πως το παιδί σας θα ανταποκριθεί σε αυτές τις προσδοκίες και αλλάξτε τα λεγόμενα σας ανάλογα.

Η συγκεκριμένη στρατηγική αποτελεί ένα μικρό πείραμα από την πλευρά σας γι’ αυτό θα πρέπει να παρακολουθείτε τις κινήσεις και τις συμπεριφορές του παιδιού σας ώστε να δείτε πως μπορεί να χειριστεί τις καταστάσεις που θα χρειαστεί να φανεί ανεξάρτητο.

Απλά παραδείγματα ξεκάθαρων προσδοκιων αποτελούν τα παρακάτω:

  • Περιμένω να ντυθείς σε λιγότερο από 10 λεπτά
  • Περιμένω να βάλεις τα πιάτα στον νεροχύτη
  • Περιμένω να μαζέψεις τα παιχνίδια σου όταν τελειώσεις το παιχνίδι

Επενδύστε χρόνο στην διδασκαλία

Είναι πολύ πιο εύκολο να κάνετε τα πάντα μόνοι σας παρά να περιμένετε το παιδί σας να κάνει αυτά που του ζητάτε. Τα ανεξάρτητα παιδιά όμως δεν δημιουργούνται σε μια νύχτα!

Δεν είναι εύκολο να παρακολουθείτε το παιδί σας να παλεύει να κάνει κάτι εκεί που εύκολα εσείς θα μπορούσατε να μπείτε στην κατάσταση και να το κάνατε μόνοι σας.

Θα πρέπει να σκεφτούμε τον χρόνο που αφιερώνουμε στο παιδί ως επένδυση. Ο χρόνος αυτός της διδασκαλίας είναι μια επένδυση προς τα ανεξάρτητα παιδιά. Τα παιδιά δηλαδή που θα μιμηθούν το παράδειγμα μας, θα προσπαθήσουν, θα κάνουν λάθη και στο τέλος θα τα καταφέρουν.

Για παράδειγμα, αν αφιερώνουμε συστηματικά χρόνο με το να δείχνουμε στα παιδιά πως καθαρίζουμε το σαλόνι μας, οι εργασίες στο άμεσο μέλλον θα μοιράζονται με αποτέλεσμα να είμαστε πιο ξεκούραστοι αλλά και υπεύθυνοι.

Ανεξάρτητα παιδιά

Τα ανεξάρτητα παιδιά έχουν ρουτίνες

Θα λέγαμε μεταφορικά πως η ανεξαρτησία γεννιέται στρατηγικά από τις ρουτίνες και γενικά το προσεγμένα κατασκευασμένο περιβάλλον.

Η συγκεκριμένη σειρά που έχει το σπίτι μας, το πρόγραμμα και οι ρουτίνες δίνουν στο παιδί μια σιγουριά για την καθημερινότητα στο σπίτι ή το σχολείο αλλά και μια μεγάλη δόση ανεξαρτησίας.

Χτίζοντας μια στρατηγική ανεξαρτησίας που θα βασίζεται στις ρουτίνες θα χωρίσουμε την καθημερινότητα σε πολλά και διακριτά μέρη ώστε το παιδί να ξέρει τι να κάνει.

Για παράδειγμα:

  • Πρωινή Ρουτίνα (Ντύσιμο, πλύσιμο προσώπου κλπ.)
  • Ρουτίνα Παιχνιδιού
  • Ρουτίνα Ελεύθερου παιχνιδιού
  • Ρουτίνα Εξωτερικού παιχνιδιού
  • Ρουτίνα Ύπνου (Βάζω πιτζάμες, μπάνιο κλπ.)

Ένα άρθρο για τις ρουτίνες θα βρείτε εδώ και ένα εκτυπώσιμο πακέτο που θα σας βοηθήσει θα βρείτε εδώ.

Δημιουργώντας ξεκάθαρες ρουτίνες θα βοηθήσετε το παιδί σας να γνωρίζει τι ακολουθεί. Δημιουργώντας τάξη και συνέχεια, το στρές υποχωρεί και το χάος παύει να υπάρχει.

Τέλος οι ρουτίνες μπορούν να έχουν δικές τους to-do lists ή σε απλά Ελληνικά λίστες κάθε πράξης. Η ανεξαρτησία έρχεται στα παιδιά όταν γνωρίζουν τι ακριβώς πρέπει να κάνουν. Όταν η κάθε πράξη είναι ξεκάθαρη αρχίζουμε να μιλάμε για ανεξάρτητα παιδιά.

Διαμόρφωση συμπεριφοράς

Όταν θέλουνε ένα παιδί 3 ή και 6 ετών να μάθει να ηρεμεί όταν είναι αναστατωμένο, θα πρέπει να διαμορφώσουμε την συμπεριφορά του βήμα-βήμα. Από την αρχική αντίδραση μέχρι και την συμπεριφορά που ακολουθεί θα πρέπει να συζητάμε αλλά και να προτείνουμε λύσεις.

Δείξτε απλά και κατανοητά αυτό που περιμένετε από τα παιδιά σας. Στη συνέχεια καθοδηγήστε τα καθώς προσπαθούν να κάνουν αυτά που είπατε μόνα τους.

Επιβραβεύστε θετικά όταν βλέπετε πως ένα παιδί αρχίζει να μπαίνει στον δρόμο που χαράξατε και ανακατευθύνετε όταν τα πράγματα ξεφεύγουν.

Μόλις το παιδί κάνει το πρώτο βήμα, δείξτε του το δεύτερο. Το κλειδί στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς είναι ένα βήμα τη φορά, αργά και σταθερά!

Μην ξεχνάτε όμως πως πρέπει να μπαίνει ένα όριο και στην επιβράβευση. Δεν είναι κάθε συμπεριφορά άξια επαίνου. Θα χάσει το νόημα της όταν συνεχώς δίνουμε επιβράβευση σε μια πράξη που ήδη είναι στο ρεπερτόριο του παιδιού.

Ανεξάρτητα παιδιά

Δίνω κίνητρο

Τα ανεξάρτητα παιδιά χρειάζονται επιβράβευση αλλά και κίνητρα. Εδώ δεν μιλάμε για τα φτηνά τρικ “θα σου δώσω μια σοκολάτα αν μαζέψεις τα παιχνίδια σου”.

Το κίνητρο μπορεί για αρχή να είναι μια σοκολάτα αλλά καθώς τα παιδιά έχουν επίγνωση της καθημερινότητας και των πράξεων τους, τα κίνητρα θα αλλάζουν σε ηθική βάση.

Τα κίνητρα που δίνουμε στα παιδιά πρέπει να έχουν επαφή με τον πραγματικό κόσμο και να είναι σύμφωνα με τις πολιτικές της ομάδας που ζουν.

Για παράδειγμα στα νηπιαγωγεία της Ελλάδας υπάρχουν συστήματα ανταμοιβής με αυτοκόλλητα ή αστέρια που λειτουργούν σχετικά καλά. Σε κάποια σπίτια το κίνητρο είναι να δουν ένα επεισόδιο από το αγαπημένο τους καρτούν ή μια βόλτα στο πάρκο.

Δημιουργώ συμβόλαια συμπεριφοράς

Για να δημιουργήσουμε ανεξάρτητα παιδιά, χρειάζονται κάποια συμβόλαια συμπεριφοράς. Αυτά τα συμβόλαια είναι παρόμοια με τα συμβόλαια που κάνουμε και εμείς οι ενήλικες με κάποιους οργανισμούς όπως η τράπεζα.

Το συμβόλαιο μας παραχωρεί κάποια δικαιώματα αλλά ταυτόχρονα έχουμε και κάποιες υποχρεώσεις.

Στα παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας αυτά τα συμβόλαια αποτελούν μια πολύ καλή ευκαιρία για ένα μάθημα ανεξαρτησίας.

Μπορώ να διαλέξω ένα καινούριο παιχνίδι αλλά…

  • Αφού παίξω μαζί του θα πρέπει να το μαζέψω
  • Δεν θα πάρω επόμενο παιχνίδι για 1 με 2 μήνες για οικονομία
  • Θα βοηθάω τον μπαμπά να πλένει το αμάξι για κάποιο διάστημα

Μην φερθείτε με σκληρότητα σε αυτά τα συμβόλαια. Δείτε τις δυνατότητες του παιδιού σας και ζητήστε πράγματα που μπορεί να κάνει. Σκοπός του συμβολαίου είναι να καταλάβουμε πως οι πράξεις, τα θέλω και οι επιδιώξεις μας έχουν κάποιο τίμημα. Δεν μπορούμε με λίγα λόγια να τα έχουμε όλα.

Μην γκρινιάζετε ή μην παρακαλάτε

Τα ανεξάρτητα παιδιά δεν γεννιούνται με παρακάλια ή γκρινια. Όσο δελεαστικό και αν σας φαίνεται να υπενθυμίζεται συνεχώς στο παιδί σας να κάνει τα πράγματα που του έχετε αναθέσει θα πρέπει να σταματήσετε. Χρειάζεται να σταματήσουμε την γκρίνια και τα παρακάλια για να κόψουμε την εξάρτηση!

Όσο συνεχίζουμε να λέμε “Μην ξεχάσεις αυτό”, “Αν δεν μαζέψεις τα πράγματα σου δεν έχει τηλεόραση” το μόνο που καταφέρνουμε είναι να γινόμαστε η υπενθύμιση που χρειάζονται τα παιδιά ακόμα και στα πρακτικά πράγματα. Όπως είπαμε και παραπάνω, η ανεξαρτησία είναι ένας διαρκής αγώνας.

Θα πρέπει λοιπόν να επιμείνουμε στις ρουτίνες και να είμαστε υπομονετικοί με συμπεριφορές μέχρις ότου ένα παιδί μάθει να υπενθυμίζει στον εαυτό του γιατί κάνει κάτι και το κυριότερο γιατί πρέπει να το κάνει μόνο του.

Ανεξάρτητα παιδιά

Επιτρέψτε φυσικές συνέπειες

Πολλές φορές στο σπίτι υπάρχουν λογικές συνέπειες. Για παράδειγμα μπορεί να κλείσετε την τηλεόραση αν δείτε παιχνίδια σκορπισμένα ή τα πιάτα στο τραπέζι ενώ έχουμε τελειώσει το φαγητό. Κάποια στιγμή όμως θα πρέπει να αφήσετε τις φυσικές συνέπειες να λάβουν δράση.

Φυσικές συνέπειες είναι όσες συνέπειες έρχονται με την αμέλεια των βασικών αναγκών μας ή όταν δεν επεξεργαζόμαστε καθαρά τα θέλω και τις επιδιώξεις μας.

Για παράδειγμα αν το παιδί σας ξεχάσει να βάλει τα παπούτσια ποδοσφαίρου στην τσάντα του ή μια φόρμα, μπορείτε να μην τα βάλετε εσείς. Αντ΄αυτού, επιτρέψτε στο παιδί σας να κάτσει λίγο να σκεφτεί γιατί δεν μπορεί να παίξει ποδόσφαιρο ή πόσο άβολο είναι να τρέχει καποιος με τζιν παντελόνι.

Οι φυσικές συνέπειες μπορούν να γίνουν εξαιρετικοί δάσκαλοι. Έτσι τα ανεξάρτητα παιδιά, την επόμενη φορά θα είναι έτοιμα χωρίς να ξεχάσουν τίποτα!

Μερικά πράγματα από το KidNest

Κάθε παιδί ωριμάζει τον ρυθμό του. Επίσης κάθε παιδί είναι διαφορετικό ως προς τις ανάγκες και τα θέλω του. Γι’ αυτό θα πρέπει να έχουμε στο νου μας πως κάποια παιδιά μπορεί να είναι πιο ανεξάρτητα από τα άλλα.

Με λίγη υποστήριξη και καθοδήγηση από εσάς, μπορούν να μάθουν τις δεξιότητες και να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση που χρειάζονται για να ξεκινήσουν να κάνουν περισσότερα πράγματα μόνα τους.

*Στο KidNest υπάρχει φόρμα δωρεάν υποστήριξης για καθημερινά θέματα που απασχολούν γονείς. Αν θέλετε μπορείτε να στείλετε ένα μήνυμα εδώ*

Ενημέρωση κάθε μήνα στο Email σου

Nέα άρθρα, βίντεο και δωρεάν σεμινάρια

Περισσότερα άρθρα

Χρειάζεσαι βοήθεια;

Τα σεμινάρια του Kidnest αποτελούν σημαντικό βοήθημα για σένα. Με πρακτικές συμβουλές που θα σου δώσουν την αυτοπεποίθηση που χρειάζεσαι!

Ιωάννης Γλωσσόπουλος